نحوه محاسبه ساعت کار موظفی کارگران در سال 1404 به همراه جدول مربوطه
ساعت کار موظفی کارگران و تعطیلات رسمی از مهم‌ترین مواردی است که کلیه افراد پس از دریافت تقویم سال جدید آن را بررسی می‌کنند. دلیل این مسئله این است که کار بخش زیادی از زندگی بسیاری از ما را تشکیل می‌دهد ؛ از این رو اطلاع از ساعات کار موظفی کارگران در شبانه روز از اهمیت زیادی برخوردار است.
تعریف ساعت کار موظفی کارگران بر اساس قانون کار
ساعت کار موظفی یا قانونی عبارت است از مدت زمانی که کارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می‌دهد.
قانون کار برای اعلام ساعات کار موظفی کارگران سه حالت در نظر گرفته است:
- ساعات کاری کارگران در مشاغل عادی
- ساعات کاری کارگران در مشاغل سخت و زیان آور و زیرزمینی
- ساعات کاری کارگران در مشاغل نوبت کاری
تعیین تعداد ساعات کار موظفی کارکنان بر اساس قوانین مصوب انجام میشود. مرجع تعیین ساعت کار موظفی کارکنان بخش خصوصی، قانون کار مصوب 1369/8/29 است.
قانون کاهش ساعت کاری کارکنان 1404
نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز چهارشنبه 1403/12/15 جهت رفع ایراد شورای نگهبان تبصره 4 لایحه اصلاح ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری را اصلاح و تصویب کردند :
تبصره 4- در تمامی قوانین و مقرراتی که از مبنای 44 ساعت کار در هفته و 176 ساعت کار در چهار هفته متوالی استفاده شده است؛ از جمله قانون کار مصوب 1369/8/29 مجلس شورای اسلامی با اصلاحات و الحاقات بعدی، از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون به ترتیب به 40 ساعت در هفته و 160 ساعت کار در چهار هفته متوالی اصلاح میشود. قراردادهای خصوصی که تا پیش از تصویب این قانون منعقد شده است تا پایان مدت قرارداد، مشمول حکم این تبصره نخواهد شد.
نکته : لایحه کاهش ساعت کاری کارکنان اعم از کارمندان دولت و کارگران مشمول قانون کار به دلیل مخالفت مجلس تشخیص مصلت نظام رد شد.
ساعات کاری کارگران در مشاغل عادی
به استناد تبصره 1 ماده 51 قانون کار مصوب 1369 ، ساعات کاری کارگران شاغل در بخش مشاغل عادی ، به شرح جدول زیر و برای ساعات کاری قانونی روزانه و هفتگی تعیین شده است:
| حداکثر تعداد ساعت کار موظفی کارگران در روز | 8 ساعت |
| تعداد ساعت کار موظفی کارگران در هفته (پس از تصویب طرح کاهش ساعت کار کارکنان) | 44 ساعت |
بدیهی است مازاد بر سقف های فوق الاشاره، ساعات کار انجام شده با در نظر گرفتن ممنوعیت موضوع ماده 61 و قید «مگر در موارد استثنایی با توافق طرفین» در تبصره ماده 59 اضافه کار خواهد بود.
ساعات کاری کارگران در مشاغل سخت و زیان آور و زیرزمینی
بر اساس ماده 52 قانون کار ، ساعات کار برای افراد شاغل در مشاغل سخت و زیان‌آور و زیرزمینی نیز به صورت هفتگی ؛ اما در زمان‌های کوتاه‌تر در نظر گرفته شده است . ساعات کاری کارگران در این بخش به صورت جدول زیر است:
| حداکثر تعداد ساعت کار موظفی کارگران در روز | 6 ساعت |
| حداکثر تعداد ساعت کار موظفی کارگران در هفته | 36 ساعت |
ساعات کاری کارگران در مشاغل نوبت کاری
ساعات کاری کارگران در مشاغل نوبت کاری به صورت ماهانه در نظر گرفته شده است ؛ به این ترتیب جمع ساعت کاری موظفی در ماه (در چهار هفته متوالی) برای کارگران نوبت کار ، نباید از 176 ساعت تجاوز نماید.
فرمول و نحوه محاسبه ساعت کار موظفی کارگران
نحوه محاسبه ساعت کاری به این صورت است که هر هفته 6 روز کاری دارد و حداکثر ساعات مجاز برای کارکرد در یک هفته 44 است ؛ پس ساعات کاری روزانه برابر با 7 ساعت و 20 دقیقه خواهد بود . (0.33 صدم ساعت برابر با 20 دقیقه است)
| ساعات کاری روزانه | 7.33 = 6 ÷ 44 |
| ساعات کاری در ماه 30 روزه بدون تفکیک روزهای تعطیل | 220 = 7.33 × 30 |
| خالص روزهای کارکرد در ماه | تعداد روزهای جمعه و تعطیلات رسمی – تعداد روزهای ماه |
| خالص کارکرد (ساعات کار موظفی) | 7.33 × خالص روزهای کارکرد در ماه |
جدول ساعات کار موظفی کارگران سال 1404
جدول ساعت کاری 1404، یک جدول کاربردی برای تعیین تعداد روزهای کاری سال 1404 برای کارگران است؛ همچنین این جدول برای کلیه اشخاصی که وظیفه تنظیم لیست حقوق و دستمزد سال 1404 کارگران را بر عهده دارند، قابل استفاده است :
|
ماه |
تعداد روز |
تعداد جمعه |
تعطيل رسمي غير جمعه |
تعداد روز كاري |
ساعت كار موظفي سال 1404 |
|
فروردين |
31 |
5 |
6 |
20 |
133 |
|
ارديبهشت |
31 |
4 |
1+1 |
25 |
*167 |
|
خرداد |
31 |
5 |
3 |
23 |
153 |
|
تير |
31 |
4 |
2 |
25 |
167 |
|
مرداد |
31 |
5 |
1 |
25 |
167 |
|
شهريور |
31 |
4 |
3 |
24 |
160 |
|
مهر |
30 |
4 |
0 |
26 |
173 |
|
آبان |
30 |
5 |
0 |
25 |
167 |
|
آذر |
30 |
4 |
1 |
25 |
167 |
|
دي |
30 |
4 |
2 |
24 |
160 |
|
بهمن |
30 |
4 |
2 |
24 |
160 |
|
اسفند |
29 |
5 |
1 |
23 |
153 |
|
جمع |
365 |
53 |
23 |
289 |
1927 |
نکته : بر اساس ماده 63 قانون کار ، علاوه بر تعطیلات رسمی کشور ، اول ماه می روز جهانی کارگر (11 اردیبهشت) نیز جزو تعطیلات رسمی کارگران به حساب می‌آید . به این ترتیب کارگران برای اشتغال در روز کارگر، دستمزد بیشتری تحت عنوان اضافه کاری روز کارگر دریافت خواهند نمود. بدیهی است تعطیلی روز کارگر صرفا برای افراد مشمول قانون کار است ؛ به همین دلیل در تقویم رسمی کشور به صورت تعطیل رسمی اعلام نشده است.
نحوه استفاده از جدول ساعت کار موظفی کارگران 1404
جدول ساعت موظفی 1404 ، ملاک تعیین میزان کارکرد و در نتیجه مبنای تعیین حقوق و مزایای کارگران در انتهای ماه خواهد بود. برای استفاده از این جدول سه حالت می‌توان در نظر گرفت:
کارگر ساعات کار موظفی خود را در کارگاه پر نموده است
در این حالت، کارگر حقوق و مزایای خود را به صورت کامل و بدون کسر و یا اضافه دریافت می‌کند.
کارگر بیش از ساعات کار موظفی در کارگاه به فعالیت پرداخته است
در این حالت میزان کار اضافی کارگر ، اضافه کاری در نظر گرفته شده و بر اساس مفاد ماده 59 قانون کار ، مشمول دریافت اضافه کاری خواهد بود.
کارگر کمتر از ساعات کار موظفی به فعالیت اشتغال داشته است
در این حالت بر اساس ماده 39 قانون کار ، حقوق ، مزایا و بیمه کارگر به صورت ساعتی و پاره وقت محاسبه و پرداخت میشود.
مثال نحوه محاسبه ساعات کار موظفی 1404
به عنوان مثال در بهمن ماه سال 1404 ، 4 روز جمعه و 2 روز تعطیلات رسمی داریم ، بنابراین ساعات موظفی بهمن برابر است با:
| تعداد جمعه‌ها و روزهای تعطیل رسمی | 6 |
| خالص روزهای کارکرد در ماه | 24 = 6 – 30 |
| ساعت کار موظفی در ماه بهمن | 176 ≈ 7.33 × 24 |
نکته : از آنجا که تعداد روزهای تعطیل رسمی در ماه‌های مختلف ، متفاوت است، ساعات کار موظفی به صورت ماهانه محاسبه میشود.
سوالات متداول در مورد ساعت کار موظفی سال 1404 کارگران
1) آیا ساعات صرف غذا جزو ساعت کار موظفی کارگران محاسبه میشود؟
خیر ـ ساعات صرف غذا (صبحانه یا نهار) جزو ساعات کار موظفی کار محسوب نمی‌شود . در این مورد یک استثنا وجود دارد . بر اساس ماده 150 قانون کار، در ماه رمضان ساعاتی که برای ادای فریضه نماز و صرف افطاری و سحری میشود، جزو ساعات کار موظفی در نظر گرفته می‌شوند.
2) ساعت کار موظفی کارگران برای شرکتهایی که علاوه بر تعطیلی روز جمعه، روز دیگری (مانند پنجشنبه) را نیز تعطیل هستند، چگونه محاسبه میشود؟
در این صورت ساعت کاری آن روز ، در روزهای دیگر هفته تقسیم میشود . به عنوان مثال در صورت تعطیلی روز پنجشنبه علاوه بر روز جمعه ، شخص برای تکمیل ساعت کاری موظفی خود طبق قانون باید 5 روز و در هر روز 8 ساعت و 48 دقیقه کار کند تا سقف ساعت کار موظفی خود را تکمیل نماید.
| ساعت کار موظفی برای 5 روز کاری در هفته | 8.8 = 5 ÷ 44 |
3) آیا زمان‌هایی که قبل یا بعد از انجام کار صرف تعویض لباس و استحمام میشود، جزء ساعت کار موظفی کارگران محسوب میشود؟
در صورتی که انجام وظایف شغلی عرفا مستلزم استحمام و تعویض لباس باشد ، زمان‌های مصرف شده برای این کار ، جزء ساعات کار موظفی خواهد بود.
4) ساعات کار موظفی کارگرانی که در مغازه ها و موسسات تجاری مشغول به کار هستند ، چگونه است؟
کارگران شاغل در مغازه‌ها و موسسات تجاری نیز مشمول قانون کار هستند ، از این رو ساعت کار موظفی آنان همان 44 ساعت در هفته است . این میزان کارکرد بر اساس نوع فعالیت و همچنین توافق با کارفرما می‌تواند در طول روزهای هفته تقسیم شود . همچنین انجام کار اضافی نیز حداکثر به میزان روزی 4 ساعت مگر در موارد استثنایی با توافق طرفین مجاز است.
5) آیا زمان‌هایی که کارگران در دوره‌های آموزشی صرف می‌کنند، جزء ساعات کار موظفی آنان است؟ در صورت بیشتر شدن این زمان‌ها از ساعت کار موظفی کارگران در روز آیا مشمول پرداخت اضافه کار خواهد بود؟
بله ـ ساعات حضور کارگران در دوره‌های آموزشی مرتبط با وظایف شغلی کارگر ، ساعات کار موظفی آنان است . اما در زمینه بالاتر بودن ساعات دوره از ساعات کار موظفی دو حالت وجود دارد:
- شرکت در دوره به میل و درخواست کارگر است
در این صورت بابت ساعات اضافی ، اضافه کاری پرداخت نمی‌شود ؛ مگر اینکه کارگر و کارفرما در این مورد توافق نموده باشند.
- شرکت در دوره به درخواست کارفرما است
در صورتی که گذراندن دوره‌ها از سوی کارفرما به کارگران تکلیف شده باشد، حضور مازاد بر ساعات کار قانونی در کلاسهای آموزشی اضافه کاری محسوب میشود ؛ نحوه محاسبه اضافه کاری مطابق با ماده 59 قانون کار خواهد بود.
کلام آخر : محاسبه ساعت کار موظفی کارگران به صورت ماهیانه ، اولین قدم در محاسبه حقوق و دستمزد است. زیرا بسیاری از موارد موجود در فیش حقوقی، بر اساس کارکرد اشخاص محاسبه و تعیین میشود . از این رو توصیه می شود تا به عنوان یک حسابدار حرفه‌ای ، کسب مهارتهای اصلی در حوزه حسابداری و مالیات را در اولویت خود قرار دهید .
